Bijen van onschatbare waarde

“If the bee disappeared off the surface of the globe, then man would have only four years of life left. No more bees, no more pollination, no more plants, no more animals, no more man.”
                                                                                                                          - A. Einstein

Bijen bezoeken en bestuiven planten. Hun werk is voor mens en dier van onschatbare waarde.

Honingbijen zijn nodig om het voedselaanbod van de mens in stand te houden. Ze zorgen voor de bestuiving van groenten zoals prei, kool en uien. Glastuinders gebruiken bijen bij de teelt van paprika's, komkommers en courgettes. Verder zijn ze onmisbaar voor appels, peren, kersen, pruimen, bessen, zonnebloemen, amandelbomen en belangrijke veevoergewassen zoals maïs, alfalfa en sojabonen.

Bijen zijn tevens één van de meest betrouwbare bio-indicatoren wat betreft de toestand van het landschap. Ze kunnen vooral gebruikt worden om de concentratie van metaal in het milieu te meten.

De massale bijensterfte

De laatste jaren merken we een alarmerende daling in het aantal bijen, ook wel colony collapse disorder of de bijenverdwijnziekte genoemd. Dit is toe te schrijven aan onder andere volgende factoren:

• Bijen zijn zeer gevoelig voor onnatuurlijke invloeden, zoals het gebruik van onkruidverdelgers, fungiciden en pesticiden. Deze behandelingsmiddelen worden steeds geraffineerder en blijken een nefast effect te hebben op de bij. De bijen verliezen na een bezoek aan de behandelde bloem hun oriënteringsvermogen. Hierdoor vinden ze de bijenkast niet meer terug en sterven ze.
   
• Een tweede, natuurlijke boosdoener is de varroamijt (Varroa Destructor). Dit is een parasiet die teert op honingbijen om te overleven, waardoor de bij erg verzwakt en hun levensduur halveert. Opvallend is dat vooral bijen die in kasten leven getroffen worden door de parasiet. Door de gelijkaardige bouw van bij en mijt is het bestrijden van de varroamijt met chemische stoffen erg moeilijk. Chemische producten die de mijt effectief doden, beschadigen immers ook de bij. Poedersuiker blijkt evenwel ook een mogelijke bestrijdingsmethode te zijn.  
   
• De afname van grote stukken ongerept landschap en de verarming van de biodiversiteit zijn ook belangrijke oorzaken. Bijen verzwakken door een eenzijdig dieet.